Aİ Ukraynanın NATO-ya üzv olma imkanını qorumağı təklif edir

Avropa Ukrayna ilə birlikdə ABŞ-nin təklifinə əsaslanaraq müharibəni bitirmək üçün öz planını hazırlayıb, lakin plan bir neçə əsas müddəada fərqlənir.

"Report"un "The Telegraph" və "Reuters"ə istinadən məlumatına görə, 24 maddəlik Avropa planı "Ukraynanı daha çox dəstəkləyir və münaqişə zamanı verdiyi böyük qurbanları qəbul edir".

Avropa-Ukrayna planının əsas müddəaları bunlardır:

1. Müharibənin bitməsindən sonra sülhü və təhlükəsizliyi qorumaq üçün xüsusi tədbirlər görüləcək.

2. Rusiya və Ukrayna quruda, havada və dənizdə atəşkəsə riayət etməyi öhdələrinə götürürlər.

3. Üçüncü ölkənin monitorinqi ilə bağlı dəhal danışıqlar başlayacaq.

4. Ukraynanın ABŞ-nin rəhbərlik etdiyi müttəfiqləri peyklər və dronlardan istifadə edərək məsafədən monitorinq aparacaqlar.

5. Tərəflər xüsusi mexanizm vasitəsilə pozuntular barədə hesabatlar təqdim edə biləcəklər.

6. Rusiya bütün məcburi köçkün düşən ukraynalı uşaqları üçüncü ölkələrin himayəsinə qaytarmalıdır.

7. "Hamının hamıya" prinsipi ilə hərbi əsir mübadiləsi aparılır və Kreml Ukraynadakı bütün mülki girovları azad edir.

8. Ərazi danışıqları cəbhədəki mövcud təmas xəttinə əsasən aparılacaq.

9. Müharibə bitdikdən sonra tərəflər zərərçəkmiş bölgələrə birgə humanitar yardım göstərəcəklər.

10. Ukraynanın suverenliyi təsdiqlənir və neytrallıq istisna olunur.

11. Ukrayna NATO Nizamnaməsinin 5-ci maddəsinə ekvivalent də daxil olmaqla, hüquqi cəhətdən məcburi təhlükəsizlik zəmanətləri alır.

12. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə və ya müdafiə sənayesinə heç bir məhdudiyyət qoyulmur.

13. Avropa ölkələri və digər maraqlı dövlətlər təhlükəsizlik zəmanətçiləri kimi çıxış edirlər.

14. Ukrayna öz ərazisində müttəfiq qüvvələrini yerləşdirmək hüququna malikdir.

15. NATO-ya qoşulmaq bütün ittifaq üzvlərinin razılığı ilə mümkündür.

16. Ukrayna Avropa İttifaqına qoşulur.

17. Ukrayna nüvə silahı olmayan dövlət olaraq qalır.

18. İstənilən ərazi məsələləri yalnız tam atəşkəs və razılaşmadan sonra müzakirə olunacaq.

19. Rusiya və Ukrayna ərazi müqavilələrini zorla dəyişdirməməyi öhdələrinə götürürlər.

20. Ukrayna Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası və Kaxovka Su Elektrik Stansiyası üzərində nəzarəti bərpa edir, Dnepr çayı boyunca maneəsiz keçidi və Kinburn üzərində nəzarəti təmin edir.

21. Ukrayna və tərəfdaşları arasında iqtisadi əməkdaşlığa heç bir məhdudiyyət yoxdur.

22. Ukrayna, dondurulmuş Rusiya aktivləri də daxil olmaqla, kompensasiya alacaq.

23. Rusiyaya qarşı sanksiyalar davamlı sülh əldə edildikdən sonra tədricən yumşaldıla bilər, lakin razılaşma pozulduqda bərpa olunacaq.

24. Bütün ATƏT ölkələri Avropa təhlükəsizliyi ilə bağlı danışıqlar aparacaq.

Avropa planı ilə Aİ planı arasındakı əsas fərqlər:

1. NATO-nun genişlənməməsi tələbi aradan qaldırılıb.

2. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin şəxsi heyətinin sayı 800 000-ə çatdırılıb (ABŞ planında 600 000 nəfərlə müqayisədə).

3. Ukrayna bütün üzvlərin razılığı ilə NATO-ya qoşula bilər; Konstitusiya ilə məhdudiyyətlər və öhdəliklər aradan qaldırılıb.

4. NATO qoşunlarının dinc məqsədlə yerləşdirilməsi mümkündür; müttəfiq qoşunlarının mövcudluğuna qoyulan məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb.

5. ABŞ-nin təhlükəsizlik zəmanətləri qanuni və konkret müəyyən edilib (NATO Nizamnaməsinin 5-ci maddəsinə bənzər).

6. Ukraynanın uzunmənzilli silahlardan imtinası tələbi aradan qaldırılıb.

7. Ukraynanın bərpası Amerika ssenarisinə yox, Rusiyanın tərəfdaşları və dondurulmuş aktivləri hesabına həyata keçirilir.

8. Monitorinq qrupuna ABŞ və Rusiya deyil, Ukrayna və Avropa ölkələri daxildir.

9. Amerikanın "irqçilik, təhsil proqramları və nasist ideologiyası" ilə bağlı tələbləri rədd olunub; Ukrayna Aİ-nin dini tolerantlıq və dil azlıqlarının qorunması ilə bağlı qaydalarına əməl edir.

10. Ərazi danışıqları təmas xəttindən başlayır; ərazilərin Rusiya kimi tanınması istisna olunur.

11. Ukraynada seçkilərin tarixi təyin olunmayıb.

12. Müharibə cinayətlərində ittiham olunan Rusiya hərbçiləri üçün əfv rədd edilib.