Dünya Bankı: Azərbaycanda özəl investisiyaların artırılması islahatların həyata keçirilməsini tələb edir

Dünya Bankı Azərbaycana işgüzar mühitin yaxşılaşdırılmasına və özəl investisiyaların cəlb edilməsinə yönəlmiş islahatları aktivləşdirməyi tövsiyə edir.

Bu barədə "Report" Dünya Bankının hesabatına istinadən xəbər verir.

Vergi siyasətinin proqnozlaşdırılmasının mümkün olmasına, biznes üçün bərabər şərtlərə və məhkəmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsinə xüsusi diqqətin ayrılması təklif olunur.

"Azərbaycanın 2022-2026-cı illər üzrə Sosial-İqtisadi İnkişaf Strategiyası iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi və karbohidrogen sektorundan asılılığın azaldılması, özəl sektorun daha mühüm rol oynaması məqsədi daşıyır.

Strategiya özəl sektorun inkişafına əsaslanan yeni artım modelinə keçidi prioritetləşdirir. Bu məqsədlərin uğuru investisiya səviyyəsinin artırılmasından, xüsusilə qeyri-karbohidrogen sektoruna özəl investisiyalardan asılıdır", - hesabatın müəllifləri qeyd edir.

Bankın ekspertlərinin fikrincə, qeyri-karbohidrogen sektoruna qoyulan özəl investisiyaların artırılması biznes mühitinə olan məhdudiyyətlərin aradan qaldırılmasına yönəlmiş struktur islahatların həyata keçirilməsini tələb edir: "Azərbaycan hökuməti biznes üçün fəaliyyət mühitini asanlaşdırmaqla özəl sektoru dəstəkləmək məqsədilə davamlı səylər göstərir".

Analitiklər vurğulayırlar ki, dövlət-özəl sektor arasında daha müntəzəm məsləhətləşmələr özəl sektorun investisiyalarına mane olan problemlərin həlli üçün əsas olacaq.

Vergi sisteminin proqnozlaşdırılabilmə qabiliyyətini artırmaq üçün təklif edilən tədbirlərdən biri, vergi siyasətində planlaşdırılan dəyişikliklər haqqında əvvəlcədən məlumat verməyə imkan verəcək ortamüddətli vergi sənədinin qəbul edilməsidir. Bank hesab edir ki, bu, biznesin etimadını artıracaq və investorlar üçün qeyri-müəyyənlik risklərini azaldacaq.

Özəl sektor üçün bərabər şərtlərin yaradılması məqsədilə rəqabət üçün hüquqi və institusional bazanın gücləndirilməsi, eləcə də icranı dəstəkləmək üçün qanunvericilik aktları və qaydaların qəbul edilməsi yolu ilə icraya nəzarət tövsiyə edilir. Dünya Bankı şirkətlərin bazarda iştirakının stimullaşdırılmasını vacib hesab edir. Bundan başqa, ən yaxşı beynəlxalq təcrübələr əsasında qurulmuş bazarlarda rəqabət neytrallığı prinsiplərini inkişaf etdirmək və tənzimləmə, siyasətin formalaşması və əməliyyat funksiyalarında dövlətin rolunun ayrılmasına nail olmaq və özəl sektorun daxil olmasına imkan vermək üçün dövlət müəssisələrinin hökmranlıq etdiyi əsas sektorların bölünməsini hədəfləmək təklif olunur.

Bank həmçinin dövlət müəssisələrinə və ya seçilmiş özəl sektor oyunçularına fayda verən dövlət dəstəyi tədbirlərinin potensial təhriflərini məhdudlaşdırmaq üçün dövlət yardımına nəzarət çərçivəsinin hazırlanmasını və qəbul edilməsini zəruri hesab edir.

Dünya Bankı vurğulayır ki, biznes və investisiya mühiti islahatlarında siyasətin proqnozlaşdırılmasını təşviq etmək üçün əsas maraqlı tərəfləri (dövlət və özəl) prosesə cəlb etməklə ünvanlı biznes mühiti islahatları ilə bağlı uzunmüddətli öhdəlik yaradılmalıdır. Məqsəd bazardakı qeyri-müəyyənliyi azaltmaq və mövcud institusional və qanunverici dəstəyin effektivliyini artırmaqdır. KOBİA, AZPROMO və "AzExport" tərəfindən təqdim olunan xidmətləri genişləndirmək və daha yaxşı istiqamətləndirmək yolu ilə KOB-ların daxili və beynəlxalq bazarlara çıxışı üçün institusional dəstəyi gücləndirilməlidir.

Bundan əlavə, Dünya Bankı son illərdə aparılan hüquq və məhkəmə islahatlarının həyata keçirilməsini davam etdirməyi, mövcud hüquq arxitekturasındakı boşluqları, o cümlədən əqli mülkiyyət hüquqları ilə bağlı mübahisə mexanizmlərini aradan qaldırmaq üçün əlavə səyləri sınaqdan keçirməyi tövsiyə edir.

"Bu məhdudiyyətləri aradan qaldıran struktur islahatlarının həyata keçirilməsi özəl investisiyaların axınını stimullaşdıra və iqtisadiyyatın daha da şaxələndirilməsinə kömək edə bilər", - Dünya Bankı qeyd edir.

Hesabata görə, bu məhdudiyyətlərlə mübarizə aparan struktur islahatların həyata keçirilməsi özəl sektora qoyulan investisiyaların cəlb edilməsinə və iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə dəstək ola bilər.